Chorobę refluksową (GERD, ang. gastroesophageal reflux disease) rozpoznaje się coraz częściej, podobnie jak raka przełyku - jej rzadkie, ale bardzo groźne powikłanie. Jaki jest patomechanizm powstawania refluksu i jego związek z rakiem przełyku?
Pierwszy etap - cofanie się pokarmu
W prawidłowych warunkach połknięty pokarm przechodzi tylko w jednym kierunku: przez przełyk do żołądka. Nazywamy to pasażem pokarmu. Cofaniu się treści pokarmowej zapobiega kilka mechanizmów. Najważniejszym z nich jest napięcie mięśnia znajdującego się przy połączeniu żołądka z przełykiem. Mięsień ten określany jest jako dolny zwieracz przełyku. Podczas połykania mięsień na krótko się rozluźnia, co umożliwia przejście pokarmu do żołądka. Aby pokarm nie wędrował z powrotem do przełyku, ciśnienie wywołane napięciem zwieracza dolnego przełyku musi przewyższać ciśnienie w żołądku. Refluks pojawia się, gdy ten stosunek ciśnień ulega odwróceniu.
Zobacz też: Przełyk Barretta - co to takiego?
Odwrócenie ciśnień między przełykiem, a żołądkiem następuje w następujących sytuacjach:
- Spadek napięcia zwieracza przełyku. Najczęściej dochodzi do tego bez żadnej uchwytnej przyczyny. Czasami jest to związane z przyjmowaniem niektórych leków, chorobami dotyczącymi mięsni, z twardziną układową lub z przebytymi w obrębie przełyku zabiegami operacyjnymi.
- Wzrost ciśnienia w żołądku. Dzieje się tak, gdy objętość żołądka nadmiernie wzrośnie: po obfitych posiłkach, przy zwężeniu odźwiernika, w stanach nadprodukcji kwasu żołądkowego. Ciśnienie w żołądku wzrasta także przy wzroście ciśnienia w jamie brzusznej. Dochodzi do tego w ciąży (zwłaszcza pod koniec trzeciego trymestru), u osób otyłych i z wodobrzuszem, a także w przypadku noszenia zbyt ciasnych ubrań.
Przejście przełyku w żołądek leży na granicy klatki piersiowej i jamy brzusznej, w obszarze, w którym przebiega przepona. Osłabienie przepony, w tym przepuklina rozworu przełykowego, jest czynnikiem sprzyjającym refluksowi.
Konsekwencje i powikłania refluksu
Cofający się pokarm, zmieszany z kwasem żołądkowym ma silnie kwaśny charakter. Błona śluzowa przełyku nie jest przygotowana na kontakt z tak kwaśnymi substancjami, dlatego dochodzi do jej podrażnienia. Konsekwencją częstego drażnienia jest zapalenie błony śluzowej przełyku. Zdarza się, że w obrębie zmienionej zapalnie tkanki dochodzi do jej uszkodzeń. Uszkodzenia takie goją się samoistnie, może się jednak zdarzyć, że ubytki w błonie śluzowej zostaną zastąpione zmienionym komórkami. Takie zjawisko nazywamy metaplazją. Może stanowić ona punkt wyjścia dla rozwoju raka przełyku. Możliwe są także pęknięcia przełyku oraz powstanie blizn, które są przyczyną zwężeń. Wszystkim tym powikłaniom można zapobiec przez odpowiednie leczenie.
Polecamy: Jak objawia się choroba refluksowa?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
